Birinci Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı İmparatorluğu çökerken, Anadolu toprakları parçalanmaya başlamıştı. İşgaller her yanda yayılırken Şanlıurfa da bu karanlık dönemin ortasında kalmıştı.
1919’dan itibaren Fransız birliklerinin işgal ettiği şehir, halkın büyük direnişine sahne oldu. Urfalılar, 11 Nisan 1920’de şehri düşman işgalinden temizleyerek bağımsızlık ateşini yakan şehirlerden biri oldu.
SEVR ANLAŞMASI: ANADOLU’YU PARÇALAMA PLANI
Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında 10 Ağustos 1920’de Fransa’nın Sevr kentinde imzalanan Sevr Anlaşması, Türk milletinin varlığını neredeyse yok sayıyordu. Anlaşma, Anadolu’nun büyük kısmını işgalci devletlere bırakıyor, Türk halkını sadece iç kesimlere sıkıştırıyordu. İstanbul sembolik olarak Osmanlı'da kalacak, Boğazlar milletlerarası bir komisyona devredilecek ve ordu kurma hakkı büyük ölçüde sınırlandırılacaktı.
URFA VE ÇEVRESİ SURİYE’YE VERİLİYORDU
Anlaşmanın harita ekleri incelendiğinde Şanlıurfa, Antep, Mardin, Cizre ve Ceyhan gibi şehirlerin, Fransa'nın manda yönetimi altındaki Suriye sınırlarına dahil edilmesi planlanmıştı. Yani bu bölgeler doğrudan Suriye toprağı değil ama Fransız idaresinde ve kontrolünde olması karara bağlanmıştı.
TÜRK HALKI BU ANLAŞMAYI TANIMADI
Ancak ne halk ne de Türkiye Büyük Millet Meclisi bu anlaşmayı kabul etti. Anadolu’da başlayan direniş, Sevr’e karşı en büyük cevap oldu. Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuçlanmasıyla birlikte Sevr Antlaşması tarihin çöplüğüne atıldı. Onun yerine 1923 yılında imzalanan Lozan Antlaşması, Türkiye’nin bugünkü sınırlarını ve bağımsızlığını resmen tanımış oldu.
Kaynak: Ahmet Hakkı Ak
0 Yorum