Şanlıurfa'nın Siverek ilçesine bağlı Başbük Mahallesi'nde 2018 yılında yürütülen kazılarda, arkeologlar tarafından gün yüzüne çıkarılan yeraltı yapısı, tarih meraklılarının ilgisini üzerine çekiyor. Ana kayaya oyulmuş, merdivenli bir geçit ile inilen bu alanın, Yeni Asur dönemine ait bir tapınak olduğu değerlendiriliyor.
3 BİN YILLIK GEÇMİŞE SAHİP
Yaklaşık 3 bin yıllık bir geçmişe sahip olduğu düşünülen bu yapı, oval biçimde tasarlanmış dar bir girişe sahip. Tapınağın duvarlarında ise dönemin inanç sistemine ışık tutacak nitelikte betimlemeler yer alıyor. Arkeologlar, koyu boya kullanılarak kaya üzerine resmedilmiş tanrıları tek tek tanımlayabildi.
YEDİ TANRI RESMEDİLMİŞ
Tapınağın sağ duvarında, Ay Tanrısı Sin, Güneş Tanrısı Şamaş ve Yıldız Tanrıçası İştar başta olmak üzere toplam yedi tanrının resmedildiği görülüyor. Güneş Tanrısı Şamaş, elinde bir başak ve yıldırım demetiyle, kuzeye doğru bakar şekilde betimlenmiş. Diğer tanrı figürlerinin de aynı yöne bakması, tapınağın girişine sembolik bir karşılama işlevi yüklüyor. Tanrı resimlerinin önünde yer alan sekiler, adak ya da sunuların bırakıldığı alanlar olarak değerlendiriliyor.
SİN KÜLTÜNÜN YENİ BİR İZİ
Uzun yıllardır Harran'da yer aldığı düşünülen, ancak henüz fiziksel kalıntısına ulaşılamayan Sin Tapınağı’nın izlerinin Siverek’te bulunması, bu keşfi daha da özel kılıyor. Ay Tanrısı Sin’e dair veriler daha önce de Urfa ve çevresinde çeşitli arkeolojik çalışmalarda gün yüzüne çıkmıştı. Bu yeni yapı, Sin kültünün yalnızca Harran’la sınırlı olmadığını, Siverek’e kadar yayıldığını gözler önüne seriyor.
TÜRKİYE'DE EŞİ BENZERİ YOK
Bu türden bir yeraltı tapınağı, Türkiye'de bugüne kadar rastlanan ilk örnek olma özelliğini taşıyor. Benzer figüratif kaya betimlemelerine ancak Irak’ın Maltai ve Suriye’nin Til Barsip şehirlerinde rastlandığı biliniyor. Bölgedeki bu eşsiz keşif, hem Urfa’nın tarihsel zenginliğini bir kez daha ortaya koyuyor hem de Mezopotamya inanç sistemlerinin Anadolu topraklarındaki etkisini gözler önüne seriyor.
Kaynak: Ahmet Hakkı Ak
0 Yorum