Türkiye'de erken emeklilik hayali kuranlara müjde… Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), belirli şartları taşıyan vatandaşlara 5 yıla kadar erken emekli olma hakkı tanıyor. Özellikle zorlu ve riskli koşullarda çalışanlar ile ağır engelli çocuğu bulunan anneler bu haktan doğrudan yararlanabiliyor. İşte erken emekliliğin kapılarını aralayan düzenlemeler ve bilinmesi gerekenler...
YIPRANMA PAYI İLE DAHA ERKEN EMEKLİLİK
Halk arasında "yıpranma payı" olarak bilinen ve yasal adıyla Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHZ), 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesi kapsamında uygulanıyor. Bu düzenleme, ağır ve tehlikeli işlerde çalışan vatandaşlara hem ek prim kazandırıyor hem de emeklilik yaşını öne çekiyor.
KİMLER YARARLANABİLİR?
Madencilik, demir-çelik üretimi, asit fabrikaları, polislik, TSK personeli gibi fiziki ve psikolojik olarak yıpratıcı mesleklerde fiilen çalışanlar bu kapsamda değerlendiriliyor.
Her 360 gün için, işin risk derecesine göre 60, 90 veya 180 gün ek sigortalılık süresi veriliyor.
Bu süreler, hem prim gün sayısına ekleniyor hem de yarısı kadar süre emeklilik yaşından düşülüyor. (Azami 3 yıl)
Örnek: 10 yıl boyunca her yıl 90 gün yıpranma hakkı kazanan bir çalışan, 900 gün (yaklaşık 2,5 yıl) ek prim elde eder. Bunun yarısı, yani 450 gün (1 yıl 3 ay), emeklilik yaşından düşülerek kişinin daha erken emekli olması sağlanır.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELERE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI
SGK’nın sağladığı bir diğer önemli kolaylık ise, ağır engelli çocuğu olan annelere yönelik. 1 Ekim 2008 sonrası dönemi kapsayan bu düzenleme, 5510 sayılı Kanun’un 28. maddesi ile yasal zemine oturtulmuş durumda.
KİMLER YARARLANABİLİR?
Ağır engelli çocuğu bulunan ve bu durumu sağlık kurulu raporuyla belgelendirebilen çalışan anneler.
1 Ekim 2008 sonrasında çalışılan her 4 gün için 1 gün ek prim yazılıyor.
Eklenen bu süre, doğrudan annenin emeklilik yaşından düşülüyor.
Bu hak, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı fark etmeksizin tüm sigortalı anneleri kapsıyor.
Örnek: 2008’den sonra 6.000 gün çalışmış bir anne, 1.500 gün (yaklaşık 4 yıl) ek süre kazanmış olur. Bu süre emeklilik yaşından düşülür, böylece anne yıllar önce emekli olabilir.
BAŞVURU VE PLANLAMA ÖNEMLİ
Bu erken emeklilik haklarından yararlanmak için bazı adımların eksiksiz atılması gerekiyor.
Yıpranma hakkı için işverenin SGK’ya doğru ve düzenli bildirimde bulunması şart.
Engelli çocuk durumunda ise sağlık kurulu raporu ile SGK’ya bireysel başvuru yapılmalı.
Kişisel sigorta başlangıç tarihi, prim durumu ve çalışılan sigorta kolu gibi detaylar sonucu doğrudan etkilediğinden, vatandaşların e-Devlet üzerinden "Ne Zaman Emekli Olabilirim" hizmetini kullanması ya da bir sosyal güvenlik uzmanından danışmanlık alması tavsiye ediliyor.
0 Yorum